fbpx
Menu Zamknij
Rozwód zagraniczny w Polsce

Uznawanie zagranicznych rozwodów w Polsce

Wokół tematu uznawania w Polsce amerykańskich wyroków rozwodowych przez lata narosło wiele niejasności, które w efekcie mogą być powodem pojawiających się trudności związanych w legalizacją wyroku sądu obcego w Polsce.

Wiele osób zapewne zastanawia się, po co w ogóle przeprowadzać taką procedurę? Jest to o tyle istotne, iż orzeczenia sądów wywierają skutki wyłącznie na terytorium państwa, w którym zostały wydane. Innymi słowy nieprzeprowadzenie sprawy o uznanie wyroku sądu zagranicznego będzie oznaczało, iż orzeczenie takie nie będzie posiadało mocy prawnej w Polsce. Tak więc w przypadku nieuznania wyroku w Polsce może okazać się po latach, iż mimo przeprowadzenia postępowania rozwodowego za granicą, w świetle prawa polskiego strony nadal pozostają w związku małżeńskim.

Dokument potwierdzający uznanie wyroku zagranicznego w Polsce może mieć też istotne znaczenie w przypadku postępowań spadkowych lub dotyczących podziału majątku znajdującego się w Polsce.

Uznanie wyroków rozwodowych z mocy prawa

Przechodząc do praktycznej części uznawania wyroków rozwodowych, na wstępie wskazać należy, że z dniem 1 lipca 2009 roku zmieniły się przepisy dotyczące uznania przez prawo polskie zagranicznego wyroku wydanego w sprawie cywilnej. I tak wszystkie wyroki wydane po tej dacie podlegają uznaniu z mocy prawa, jeżeli tylko nie zachodzi żadna z poniższych przesłanek:

orzeczenie nie jest prawomocne w państwie, w którym zostało wydane;
orzeczenie zapadło w sprawie należącej do wyłącznej właściwości sądów polskich;
pozwanemu, który nie wdał się w spór co do istoty sprawy, nie doręczono należycie i w czasie umożliwiającym podjęcie obrony pisma wszczynającego postępowanie;
strona w toku postępowania była pozbawiona możności obrony;
sprawa o to samo roszczenie między tymi samymi stronami zawisła w Rzeczypospolitej Polskiej wcześniej niż przed sądem państwa obcego;
jest sprzeczne z wcześniej wydanym prawomocnym orzeczeniem sądu polskiego albo wcześniej wydanym prawomocnym orzeczeniem sądu państwa obcego, spełniającym przesłanki jego uznania w Rzeczypospolitej Polskiej, zapadłymi w sprawie o to samo roszczenie między tymi samymi stronami;
uznanie byłoby sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej (klauzula porządku publicznego).

Warunki konieczne do spełnienia

W celu tzw. zalegalizowania w Polsce amerykańskiego wyroku rozwodowego wydanego po 1 lipca 2009 roku, konieczne jest przedstawienie we właściwym urzędzie stanu cywilnego w Polsce (tym samym, który wydał akt małżeństwa) oryginału prawomocnego wyroku rozwodowego wraz z jego tłumaczeniem przysięgłym na język polski. Bardzo istotnym jest, aby przedstawiony przez nas dokument zawierał potwierdzenie, że wyrok jest prawomocny (ostateczny).

Ponadto w sytuacji, gdy osoba pozwana w sprawie rozwodowej nie wzięła udziału w postępowaniu sądowym (tj. nie wdała się w spór) koniecznym będzie również wykazanie, że został jej doręczony pozew rozwodowy (nie wystarczy samo potwierdzenie wysłania pozwu, konieczne jest również wykazanie, że dokument został odebrany przez osobę pozwaną).

Jeżeli złożone przez nas w urzędzie stanu cywilnego dokumenty nie będą budziły wątpliwości, adnotacja o rozwodzie zostanie zamieszczona w aktach stanu cywilnego i tym samym wyrok rozwodowy odniesie skutki prawne również na terenie Polski.

Odpis skrócony aktu małżeństwa z adnotacją o rozwodzie będzie natomiast mógł stanowić podstawę do późniejszego ewentualnego przeprowadzenia w Polsce sprawy dotyczącej podziału majątku wspólnego byłych małżonków, który znajduje się na terenie Polski. Jest to o tyle istotne, iż w przypadku jeśli majątek małżonków obejmuje nieruchomość (grunty, dom lub mieszkanie) położoną w Polsce, jego podział będzie mógł być dokonany jedynie przed sądem polskim.

Wyroki rozwodowe wydane przed dniem 1 lipca 2009 roku

Wyroki rozwodowe wydane przed dniem 21 lipca 2009 roku

Uznawanie wyroków rozwodowych wygląda natomiast nieco odmiennie, w przypadku wyroków wydanych przed dniem 1 lipca 2009 roku. Do tych orzeczeń nie stosuje się nowych przepisów i tym samym nie podlegają one uznaniu z mocy prawa. W takiej sytuacji konieczne jest złożenie do sądu wniosku o uznanie wyroku rozwodowego. Sądem właściwym do rozpoznania wniosku o uznanie wyroku rozwodowego jest sąd okręgowy właściwy ze względu na ostatnie wspólne miejsce zamieszkania małżonków na terenie polski, a w przypadku gdy takiego miejsca nie ma, sąd okręgowy w Warszawie.

Do wniosku należy dołączyć te same dokumenty, które są składane do urzędu stanu cywilnego oraz uiścić opłatę sądową w kwocie 300 zł.

Wniosek taki może złożyć każdy, kto ma w tym “interes prawny”, a więc przede wszystkim strony postępowania rozwodowego, ale również ich spadkobiercy lub opiekunowie prawni.

Po rozpoznaniu naszego wniosku, w przypadku uznania przez sąd, iż nie zachodzą przesłanki do odmowy uznania wyroku, sąd wyda postanowienie o uznaniu wyroku rozwodowego. Po uprawomocnieniu się postanowienie stanowi podstawę do wpisu wzmianki o rozwodzie do akt stanu cywilnego.

Brak udziału strony pozwanej w postępowaniu rozwodowym

Również w tym przypadku bardzo istotnym jest, aby w sytuacji gdy strona pozwana nie brała udziału w postępowaniu rozwodowym, wykazać, iż pozew rozwodowy został jej prawidłowo doręczony i tym samym miała ona możliwość udziału w toczącym się postępowaniu i obrony swoich praw. Niespełnienie tego warunku jest bardzo częstą przyczyną odmowy przez sąd uznania wyroku rozwodowego, co z kolei skutkuje koniecznością przeprowadzenia ponownego postępowania rozwodowego na terenie Polski. W przeciwieństwie do wniosku o uznanie wyroku rozwodowego, który może zostać rozpoznany na tzw. posiedzeniu niejawnym tj. bez udziału stron, przeprowadzenie ponownego postępowania rozwodowego w Polsce może wiązać się z koniecznością stawiennictwa w sądzie w Polsce, co dla wielu osób może stwarzać problem. Problematyka przeprowadzenia postępowania rozwodowego w Polsce zostanie jednak szczegółowo omówiona w kolejnym artykule.

Umów konsultację